Het verborgen leven van bomen

13/12/2018

Met een kleine bibliotheek vol vakliteratuur in de aanslag, heb ik een rubriekje opgestart op mijn blog waarin ik een markante publicatie onder de aandacht wil brengen. Het gaat dan steeds over boeken waar zowel de vakman als de leek iets aan heeft.
Af en toe krijg je zo'n boekje in handen waarvan je denkt hoe het toch mogelijk is dat het geschreven woord over de natuur zo razend interessant en meeslepend kan zijn. Verhalend zelfs. Het beschrijven van de natuur en haar processen, het leven van plantjes dus, is meestal voor de niet- ingewijden vrij saai. Maar dit boek dus niet!

In Het Verborgen Leven van Bomen weet Peter WOHLLEBEN de lezer mee te slepen in een wereld waar zelfs een doorwinterde natuurvorser de ogen van open trekt. Hij zegt immers zelf: "de bodem van de maan is beter onderzocht dan de bodem van onze bossen". De auteur is boswachter in de Duitse Eifel en heeft daar een bijzondere kijk op het leven van bomen ontwikkeld. Hij gaat zelfs zo ver dat hij zinspeelt op het opheffen van het verschil tussen planten en dieren en geeft de aanzet in dit wetenschappelijk debat door de retorische vraag te stellen of langzame wezens inferieur zijn aan de snelle.
Zeker als je verder leest en leert hoe de bomen in het bos met elkaar communiceren via hun wortels en kilometers schimmeldraden, via het verspreiden van geuren om elkaar te waarschuwen bij aanvallen van blad en schorsetende zoogdieren en vooral hoe ze ook een zelflerend vermogen bezitten. Dit laatste impliceert immers het bezitten van een centrum van intelligentie oftewel een brein waarin informatie opgeslagen kan worden.
Ook interessant om mee te geven is dat bomen het best in een gemeenschap groeien waarbij die gemeenschap zorgt voor de zwakkeren en de jongeren. Ik heb mezelf steeds afgevraagd hoe jonge zaailingen in een bos ooit konden uitgroeien tot volwassen exemplaren onder het dichte bladerdek en in concurrentie met de grote moederbomen die alle water en voedsel uit de bodem zuigen. Het is echter zo dat dit een "bewust" proces is. Indien de jonge boompjes te snel zouden groeien, zouden hun cellen te groot uitgerokken worden waardoor ze vatbaarder worden voor kwaadaardige schimmels. Boompjes die traag groeien zullen daarentegen wel kunnen uitgroeien tot sterke, volwassen exemplaren. Ook ondervinden ze helemaal geen concurrentie met de moederbomen. Hun wortels zijn met elkaar verstrengeld en de sterke moederboom voedt via haar wortels en bodemschimmels de jonge exemplaartjes. De auteur vergelijkt dit met het zogen van baby's. Als dan na een paar honderd jaar de moederboom sterft en omwaait, krijgen de kleintjes voldoende licht om hun tocht in de hoogte aan te vatten.   

Dit boek is echte een aanrader voor onder de kerstboom.

Het Verborgen Leven van Bomen
Peter WOHLLEBEN
ISBN 9789400510227